Η ανακάλυψη των οστών ενός μικροσκοπικού πρωτόγονου ανθρώπου σε ένα νησί της Ινδονησίας, πριν από 6 χρόνια, εξέπληξε τους επιστήμονες.
Σήμερα, περαιτέρω έρευνες έδειξαν πως ο μικρός αυτός πιθηκάνθρωπος, που δεν ανήκει στον Homo erectus, ήταν ο πρώτος που έφυγε από την Αφρική και αποίκησε σε άλλα μέρη του κόσμου.Παραμένει μία από τις μεγαλύτερες ανακαλύψεις ανθρώπινων λειψάνων στην ιστορία. Τα οστά μίας φυλής μικροσκοπικών πρωτόγονων ανθρώπων, που χρησιμοποιούσαν λίθινα εργαλεία για να κυνηγούν ελέφαντες στο μέγεθος ενός πόνι, και να αμύνονται των τεράστιων δράκων Κομόντο, ανακαλύφθηκαν στο νησί Φλόρες της Ινδονησίας το 2004.
Η ομάδα των Αυστραλών ερευνητών εργαζόταν σε μία τεράστια σπηλιά, τη Liang Bua, που βρίσκεται σε μία από τις πιο απομακρυσμένες περιοχές του νησιού, όταν ένας επιστήμονας χτύπησε με το φτυάρι του ένα οστό. Η ομάδα ξεκίνησε προσεκτικά να καθαρίζει το χώμα και βρήκε κομμάτια από ένα μικροσκοπικό κρανίο και ένα τμήμα της κάτω γνάθου.
Σύντομα συνειδητοποίησαν πως δεν πρόκειται για ένα οποιοδήποτε παλιό κρανίο. Αν και ήταν μικρό, είχε κάποια ξεχωριστά χαρακτηριστικά. Συγκεκριμένα, το κρανίο είχε δόντια ενήλικα ανθρώπου. «Δεν ήταν παιδί αλλά ένας μικροσκοπικός ενήλικας. Για την ακρίβεια, ήταν ένα από τα μικρότερα ενήλικα ανθρωποειδή που έχουν βρεθεί ποτέ στην ιστορία των απολιθωμάτων,» ανέφερε ο Mike Morwood, από το Πανεπιστήμιο Wollongong της Αυστραλίας και επικεφαλής της αρχικής ομάδας ανασκαφών του Φλόρες.
Τα κομμάτια των οστών τυλίχθηκαν με προσοχή μέσα σε εφημερίδες, συσκευάστηκαν σε χάρτινα κουτιά και μεταφέρθηκαν προσεκτικά από τους επιστήμονες στην Τζακάρτα. Εκεί, οι επιστήμονες συναρμολόγησαν τα κομμάτια του κρανίου, μαζί με άλλα οστά από σκελετούς, που βρήκαν στην ίδια σπηλιά.
Το τελικό αποτέλεσμα κατέπληξε τους επιστήμονες. Τα οστά προέρχονταν από ένα είδος που αποδείχτηκε ότι είχε ύψος μόλις 91 εκατοστά, ενώ ο εγκέφαλός του είχε το μέγεθος ενός πορτοκαλιού. Παρόλα αυτά, χρησιμοποιούσε αρκετά περίτεχνα λίθινα εργαλεία και αυτό είναι που μπέρδεψε τους επιστήμονες. Πώς αυτά τα ανθρωποειδή έφτιαχναν πολύπλοκα εργαλεία και κατάφεραν να επιβιώσουν για αιώνες στην απομακρυσμένη περιοχή του μαλαισιανού αρχιπελάγους;
Κάποιοι υποστήριξαν απλά πως τα κόκκαλα ανήκουν σε παραμορφωμένους σύγχρονους ανθρώπους, που έπασχαν από κάποια ασθένεια, η οποία είχε οδηγήσει σε συρρίκνωση των οστών τους. Για αυτούς, τα ευρήματα αποτελούσαν απλά μία παθολογική ιδιορρυθμία. Φυσικά, οι ερευνητές διαφωνούν. Τα χόμπιτ είναι οι απόγονοι μίας πολύ μεγαλύτερης φυλής αρχαίων ανθρώπων, που έζησε πριν από ένα εκατομμύριο χρόνια. Οι άνθρωποι αυτοί, γνωστοί ως Homo erectus, εγκαταστάθηκαν στο νησί και στη συνέχεια συρρικνώθηκαν, ως μία εξελικτική απάντηση στους περιορισμένους πόρους του νησιού.
Αυτό είναι αρκετά περίεργο. Εντούτοις, νέα στοιχεία δείχνουν πως η μικρή φυλή του Φλόρες μπορεί να είναι ακόμα πιο παράξενη. Σύμφωνα με έναν ολοένα αυξανόμενο αριθμό επιστημόνων, ο Homo floresiensis είναι πιθανότατα απόγονος των πρώτων πιθηκοειδών, που εξελίχθηκαν στην αφρικανική σαβάνα πριν από 3 εκατομμύρια χρόνια. Τα πρωτόγονα αυτά ανθρωποειδή ταξίδεψαν, με κάποιο τρόπο, τον μισό κόσμο, ξεκινώντας από την πιθανή γενέτειρα τους στην κοιλάδα Rift, για να φτιάξουν τα σπίτια τους ανάμεσα στους ουρακοτάγκους, τις γιγάντιες χελώνες και τα σπάνια πουλιά της Ινδονησίας, πριν τελικά να εγκατασταθούν στο Φλόρες.Ακούγεται απίθανο αλλά η βασική σωματική ομοιότητα μεταξύ των δύο ειδών είναι πασιφανής. Ας πάρουμε, για παράδειγμα, τη Lucy, ένα μέλος του είδους Australopithecus afarensis, που έζησε πριν από 3,2 εκατομμύρια χρόνια. Είχε πολύ μικρό εγκέφαλο, πρωτόγονους καρπούς, χέρια και δόντια και ύψος μόλις ένα μέτρο. Εντούτοις, η Lucy, μετά την ανακάλυψη της στην Αιθιοπία το 1974, θεωρείται η «γιαγιά της ανθρωπότητας». Η ανάλυση του σκελετού της έδειξε πως υπάρχουν μεγάλες ομοιότητες με τα οστά του Homo floresiensis, αν και το είδος της πέθανε εκατομμύρια χρόνια πριν, ενώ τα χόμπιτ ζούσαν στο Φλόρες μέχρι και πριν από 17.000 χρόνια. Αν και ο Νεάντερνταλ, ο κοντινότερος εξελικτικός συγγενής του σύγχρονου ανθρώπου, εξαφανίστηκε από προσώπου Γης πριν από 35.000 χρόνια, οι μικροσκοπικοί αυτοί μακρινοί συγγενείς του Homo sapiens εξακολουθούσαν να ζουν στο απομακρυσμένο Φλόρες.
Το σημαντικό σημείο σε αυτή την ερμηνεία είναι ότι εξηγεί γιατί οι άνθρωποι του Φλόρες είχαν τόσο μικροσκοπικές αναλογίες. Δεν συρρικνώθηκαν αλλά ήταν εξ αρχής μικροί -καθώς προέρχονταν από μία πολύ παλιά γενεαλογία μικρών πιθηκοειδών. Δεν είχαν κάποια νοσογόνα παραμόρφωση, ούτε απέκτησαν μικρότερο ανάστημα στην πορεία. Ήταν, ουσιαστικά, ένα ανθρωπολογικό κατάλοιπο και το Φλόρες ήταν μία εξελικτική χρονοκάψουλα.
Στην έρευνα, οι επιστήμονες κατάφεραν να χρονολογήσουν κάποια από τα λίθινα εργαλεία του Φλόρες και βρήκαν πως έχουν ηλικία 1,1 εκατομμύρια χρόνια, δηλαδή είναι πολύ παλιότερα από όσο νόμιζαν.
«Η πιθανότητα ένα πολύ πρωτόγονο μέλος του γένους Homo να έφυγε από την Αφρική, πριν από περίπου 2 εκατομμύρια χρόνια, και να επέζησε ένας απόγονος πληθυσμός μέχρι πριν από μερικές χιλιάδες χρόνια, είναι μία από τις πιο προκλητικές υποθέσεις που έχουν γίνει ποτέ στην ανθρωπολογία τα τελευταία χρόνια,» υποστήριξε ο David Strait από το Πανεπιστήμιο του Όλμπανι. Την ίδια άποψη υποστηρίζει και ο καθηγητής Chris Stringer από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου.
Επιπλέον, ο Mike Morwood υποστήριξε πως έχουν βρεθεί λίθινα εργαλεία στο Σουλαουέσι. Αυτά πιστεύει πως έχουν ηλικία σχεδόν 2 εκατομμυρίων χρόνων και δείχνουν πως ολόκληρη η περιοχή κατοικείτο από πολύ αρχαίους ανθρώπους για ένα μεγάλο διάστημα της ανθρώπινης προϊστορίας.
Εντούτοις, η ομοιότητα των χόμπιτ με τα αρχαία πιθηκοειδή της Αφρικής αποτελεί την πιο γερή απόδειξη της αρχαίας καταγωγής τους. Στο περιοδικό Journal of Human Evolution, μία ομάδα, με επικεφαλής την Debbie Argue από το Εθνικό Πανεπιστήμιο της Αυστραλίας, ανέφερε πως η ανάλυση του Homo floresiensis δείχνει πως έμοιαζε περισσότερο με τους πιθηκοειδείς ανθρώπους, που εμφανίστηκαν για πρώτη φορά πριν από 2,3 εκατομμύρια χρόνια, στην Αφρική. Με άλλα λόγια, η παρακαταθήκη του μπορεί να μην είναι τόσο παλιά όσο της Lucy, αλλά ενδεχομένως να προέρχεται από ένα ανθρωποειδές, γνωστό ως Homo habilis, όχι πολύ μετά την εξαφάνιση του είδους της Lucy. Τα χαρακτηριστικά του Homo habilis φαίνεται να ταιριάζουν κατά πολύ με αυτά του Homo floresiensis.
Guardian pathfinder.gr